Τρισάγιος ύμνος

Αποκαλείται έτσι ο συντομότερος Ύμνος του Χριστιανισμού που είναι ο γνωστός: " 'Αγιος ο Θεός, άγιος Ισχυρός, άγιος Αθάνατος, ελέησον ημάς ". Η ονομασία του οφείλεται ακριβώς στη τριπλή αυτή επανάληψη της λέξης Άγιος . Ο Ύμνος αυτός γενικεύθηκε όταν συνεπεία μεγάλων σεισμών που έπληξαν την Βασιλεύουσα και κατόπιν διαταγής του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου του μικρού, (408-450 ) ο λαός εξήλθε της Πόλης σε εκτενείς λιτανείες, με συνεχείς επαναλήψεις του ύμνου αυτού, που ικέτευε την προστασία και το έλεος του Θεού. Ο Ύμνος αυτός φέρεται να τον έχουν ψάλλει και στους χρόνους που συγκροτήθηκε η Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα . Και όμως σε νεώτερη έρευνα βρέθηκε να είναι ακόμη αρχαιότερος. Ο μεν Νικηφόρος Κάλλιστος τον θεωρεί «Αποστολικόν», ο δε Αμφιλόχιος μαρτυρεί πως και ο Μέγας Βασίλειος έψελνε αυτόν τον ύμνο στη Νίκαια της Βιθυνίας . Σήμερα ο χριστιανικός αυτός ύμνος επαναλαμβάνεται τρις μετά την πολύ σύντομη δοξολογία : " Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι ", στην αρχή κάθε ακολουθίας, περί το τέλος της Μεγάλης Δοξολογίας καθώς επίσης και λίγο πριν την ανάγνωση του Αποστόλου . Σε ορισμένες εορτές και ημέρες ο Τρισάγιος ύμνος της λειτουργίας αντικαθίσταται είτε απο τον ύμνο «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε» (Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πάσχα, Πεντηκοστή) είτε από τον ύμνο «Τον σταυρόν σου προσκυνούμεν, δέσποτα» (Ύψωση Τιμίου Σταυρού, Κυριακή Σταυροπροσκυνήσεως), όπως ορίζει το Τυπικό της Εκκλησίας.

» Γλωσσάριο Λειτουργικής