Ολόκληρο το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας είναι έργο του Αγίου Πνεύματος, εφόσον ο Παράκλητος είναι Εκείνος που συνεχίζει το έργο του Χριστού. Η αποστολή του Παρακλήτου στον κόσμο είναι η επιβεβαίωση ότι ο Θεός δεν εγκαταλείπει τα παιδιά Του. Έτσι, στη θεία Λειτουργία, η Εκκλησία επικαλείται την αποστολή του Αγίου Πνεύματος για τον καθαγιασμό των προσφερόμενων Δώρων, του άρτου και του οίνου. Με την επίκληση, λοιπόν, η Εκκλησία επαναβεβαιώνεται για την παρουσία και ενέργεια του Αγίου Πνεύματος στη ζωή της· μία παρουσία που παραπέμπει στην αόρατη παρουσία του Ίδιου του Χριστού κατά τη θεία Λειτουργία, όπως τονίζεται σε μία άλλη ευχή (ο Χριστός είναι «Εκείνος που ευρίσκεται στα δεξιά του Πατρός, αλλά ταυτόχρονα παρίσταται στην Εκκλησία Του αοράτως κατά την επιτέλεση της θείας Λειτουργίας). 

Με την Επίκληση του Αγίου Πνεύματος τα μέλη της Εκκλησίας λαμβάνουν τη χάρη της ευχαριστιακής ενότητας, διότι το Άγιο Πνεύμα «συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας». Η Θεία Λειτουργία είναι Αγάπη, αγάπη του Θεού στον άνθρωπο και του ανθρώπου στο Θεό. Σε κάθε Θεία Λειτουργία αυτή την ώρα ζούμε το μυστήριο της Πεντηκοστής. Όπως τότε κατέβηκε το Πανάγιο Πνεύμα, έτσι και τώρα, κατεβαίνει το Άγιο Πνεύμα και καθαγιάζει τα Δώρα που έχουν προσφέρει οι πιστοί. Με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, το ψωμί και το κρασί μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα του Χριστού. Η ιερουργία της επικλήσεως δεν εκφωνείται απλώς από τον ιερέα, αλλά ιερουργείται από όλο το σώμα της Εκκλησίας.

Η ευχή της Επικλήσεως του Αγίου Πνεύματος δηλώνει τις ευεργεσίες που παρέχονται στον πιστό, ο οποίος θα μεταλάβει των αχράντων Μυστηρίων: τη γαλήνη της ψυχής, την άφεση των αμαρτιών, τη λήψη των δωρεών του Αγίου Πνεύματος, την είσοδο στη βασιλεία των ουρανών, την απόκτηση παρρησίας ενώπιόν του Θεού και την αποφυγή της αμαρτίας και της θεϊκής καταδίκης. Παράλληλα αυτή τη στιγμή πραγματώνεται η υπόσχεση του Κυρίου κατά τον Μυστικό Δείπνο, και ενώ έχει πνευματολογικό περιεχόμενο, καθίσταται και στοιχείο ιστορικού συμβολισμού του σωτηριώδους έργου του Χριστού.