Η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου

Ο Μέγας Βασίλειος είναι ένας από τούς τρεις Ιεράρχες μας. Γεννήθηκε στην Νεοκαισάρεια του Πόντου το 330μ.Χ. Γονείς του είναι ο Βασίλειος και η Εμμέλεια. Αφού σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ρητορική στην Αθήνα, συνδέθηκε πνευματικά με τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Το 370 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Καισαρείας. 

Η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου τελείται 10 φορές κατά την διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους. Πέντε από αυτές είναι κατά τις πέντε Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Επίσης τελείται το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης και του Μεγάλου Σαββάτου, την παραμονή των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων ή την κυρίως ημέρα, αν συμπέσει η εορτή των Χριστουγέννων ή των Θεοφανείων ημέρα Κυριακή, ή Δευτέρα, επειδή η Ακολουθία των Μεγάλων ή Βασιλικών Ωρών τελείται  την Παρασκευή που προηγείται των Εορτών αυτών και την ημέρα της μνήμης του Μεγάλου Βασιλείου, την 1η Ιανουαρίου. Την Μ. Πεμπτη, το Μ. Σαββατο, την παραμονή των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου ονομάζεται “ Εσπερινή Θεία Λειτουργία”. Και αυτό γιατί έχει προηγηθεί ο Εσπερινός της επομένης ημέρας. 


Η Θεία Λειτουργία, η οποία φέρει το όνομά του, αποτελεί διασκευή παλαιότερης λειτουργικής παράδοσης, που είχε ως βάση την αρχική Θεία Λειτουργία του Ιακώβου του Αδελφοθέου. Ο Μέγας Βασίλειος επέφερε τις αλλαγές και πρόσθεσε νέες ευχές. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάποια μέλη στην διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ψάλλονται αργά (τα λεγόμενα παπαδικά μέλη), όπως ο επινίκιος ύμνος, το “Σε υμνούμεν...”, προκειμένου να καλυφθεί η μεγάλη διάρκεια των ευχών. Το “Άξιόν εστι” ως ενάτη ωδή αντικαθίσταται από τον γνωστό ύμνο “Επί Σοι χαίρει Κεχαριτωμένη....”. Οι ευχές στην συγκεκριμένη Θεία Λειτουργία είναι εκτενέστερες με βαθύ θεολογικό περιεχόμενο. 

 Τη γνησιότητα της Θείας Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου την μαρτυρεί η εν Τρούλλω Πενθέκτη Οικουμενική Συνοδος. Η Θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη μέσω του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Από εκεί έγινε γνωστή και στην Αλεξάνδρεια.




Last modified: Friday, 11 September 2020, 10:52 AM